Week 48-51 Indonesië: Inpakken en wegwezen
Nadat we meer dan twee maanden hebben rondgereisd in Indonesië, voelt het alsof we het land door en door kennen. We spreken de taal een beetje en kennen de gerechten. We sluiten het land af met een vakantie op Gili Trawangan. Even een paar weken niet motowrrijden en geen nieuwe indrukken opdoen. Even een paar weken geen wekker, maar bovenal rust in ons hoofd. Maar voordat het zover is, moeten we eerst de handen uit de mouwen steken. De motoren moeten er brandschoon uitzien voordat we ze op de vrachtboot kunnen zetten richting Fremantle, Australië.
Maandag 16 april 2018 Sanur (Bali) – Ketapang (Java)
Nadat we de villa nog eenmaal gecheckt hebben op of we echt alles hebben ingepakt, vertrekken ook wij uit Sanur. Erik’s ouders zijn vanmorgen naar het noorden vertrokken, op Bali. Bertha’s ouders naar het oosten, naar Lombok. En wij vertrekken vandaag naar het westen, naar Java.

Na een lunch op Bali, nemen we om 14.00 uur de ferry naar Java (Gilimanuk – Ketapang) voor Rp. 24.000 / EUR 1,43 per motor. In een uurtje varen we naar de overkant en dan is het nog vijf minuten rijden naar Latansa Homestay (Rp. 220.000 / EUR 13,14), een schone en schattige homestay in een nietszeggend stadje. ’s Avonds gaan we eten bij een naastgelegen hip restaurantje dat achteraf van dezelfde eigenaar blijkt te zijn. Tijdens een storm met knetterharde regen en wind moeten we ons best doen om het droog te houden onder het afdakje waar we een heerlijke Indonesische maaltijd nuttigen.

Dinsdag 17 april 2018 Ketapang – Surabaya
Na een uitgebreid ontbijt met veel fruit vertrekken we om 08.00 uur naar Surabaya. We hebben lekker lang geslapen. Het is hier weer een uurtje later dan op Bali. De weg (1) is extreem druk, de hele dag zijn we bezig rijen vrachtwagens in te halen. Het is maar goed dat we onze pakken nog niet op Bali hebben gewassen, want ze zouden vandaag weer volledig zwart zijn geworden van alle uitlaatgassen.
Rond 15.00 uur komen we aan bij het voor ons vertrouwde Savira Guesthouse (Rp. 285.000 / EUR 17) en worden we weer enthousiast ontvangen door de eigenaar: “Wauw, zijn jullie helemaal naar Flores gereden? Mooi daar hè?!”. We vragen twee grote tonnen om onze wereldreis motor pakken in te wassen. Vorige keer hebben we het hier laten doen bij een wasserette in de buurt, maar toen zijn ze niet goed schoon geworden. We doen het daarom liever zelf: eerst het meeste vuil eraf spoelen en helemaal inzepen, dan goed afspoelen en vervolgens nog in een sopje laten weken. Liters smerig water verdwijnen in het putje. We zijn er twee uur zoet mee, maar uiteindelijk mag het resultaat er zijn!
’s Avonds gaan we eten bij Tanggal Tua. Hoewel het de laatste keer dat we hier waren enorm leuk en lekker was, valt het nu en beetje tegen. De meeste gerechten zijn op wanneer we om 20.00 uur wat willen bestellen. Na het eten laten we ons vallen op het kingsize bed! Wat een luxe hier! Het voelt als thuiskomen!
Woensdag 18 april 2018 Surabaya (schoonmaakdag 1)

De komende dagen staan in het teken van het schoonmaken van de motoren! Vanwege de bestemming Australië, moeten onze motoren voordat ze op het schip gaan, brandschoon zijn. Er mag geen korreltje zand te vinden zijn, zowel aan de buitenkant als in de koffers en tassen. Twee weken geleden hebben we de koffers en tassen al binnenstebuiten gekeerd en onder andere de haringen van de tent goed schoongemaakt. Nu zijn de motoren zelf aan de beurt. De eigenaar van het guesthouse weet een goede carwash, dus volgen we hem op de scooter door de stad. Het bedrijf dat hij in gedachten had waagt zich niet aan grote motoren. Jammer, maar helaas. De eigenaar van het guesthouse begrijpt er niets van, maar wij geven aan dat we het vaker hebben mee gemaakt. Iets verderop zit gelukkig nog een goeie en voor Rp. 170.000 / EUR 10 worden beide motoren gereinigd en krijgt de buitenkant een waslaagje. Na twee uur hard werken zien ze er blinkend schoon uit, op het eerste gezicht. Erik zegt tegen de eigenaar dat we de eerste schoonmaakbeurt erop hebben zitten, maar dat ze nog lang niet schoon genoeg zijn voor Australië. “Why not?!!”, zegt de eigenaar, waarna Erik een vinger langs de onderkant van de kettingkast haalt: “This is why.”. Ze zullen overal een vinger langs halen en alles moet brandschoon zijn.
We gaan lunchen bij Warung Mami in het Maspion Square in de buurt. Terwijl het parkeren in Nederland zo makkelijk is met de motor, is het hier een drama. Met onze koffers passen we niet door de scooterpoortjes voor de scooterparkeerplaats, dus rijden we met de motor naar de autopoortjes. We geven aan dat we gemakkelijk samen in een vak kunnen staan, maar toch krijgen we twee tickets. Maar nee, met dit ticket mogen we niet zomaar ergens in een parkeervak staan. Nee, we moeten de motoren zo dicht mogelijk bij de scooterparkeerplaats parkeren, dus zo dicht mogelijk bij het hek, en zo ver mogelijk weg bij de auto’s.

Wanneer we na de lunch terugkomen zien we dat de motoren zijn verplaatst naar tegen het hek. Blijkbaar stonden ze nog niet goed genoeg op deze bijna lege parkeerplaats! Bovendien staan er nu drie bewakers omheen. Lichtelijk geïrriteerd omdat ze aan onze motoren hebben gezeten, rijden we naar de uitgang. We moeten het tarief betalen voor twee auto’s. Ja, daaaag! We betalen voor één en doen net alsof we de slagboom eruit rijden. Snel doet het personeel de boom open en zo rijden we met scheurende banden weg. Wat een ophef om twee motoren op de autoparkeerplaats. Belachelijk!
’s Middags gaan we verder met onze poetsbeurt bij het guesthouse. Erik maakt de kettingen brandschoon. Daarnaast vervangt hij het snelheidsmeterwieltje bij zijn voorwiel. Erik zijn kilometerteller hield er op Flores opeens mee op. Al snel had hij geconstateerd dat het niet aan een gebroken kabel lag. Waarschijnlijk was het losse wieltje de oorzaak en Erik’s ouders hebben zo’n wieltje meegenomen uit Nederland. Na de installatie blijkt hij het bij het juiste eind te hebben gehad. De snelheidsmeter doet het weer!
Bertha maakt ondertussen de schoenen schoon, wast de rokstraps en maakt de tanktassen schoon. Ook wast ze de helmstukken, waar echt bizar veel vuil vanaf komt. Eigenlijk is het best goed om soms zo’n grote schoonmaak te houden!
Na een drukke werkdag worden we ’s avonds weggebracht door de eigenaar naar een net geopend Sumo restaurant. Onbeperkt wokken en barbecueën voor Rp. 100.000 / EUR 6 per persoon. Die nieuwe energie hebben we wel weer nodig voor morgen! Smullen geblazen!
Terwijl we terug lopen naar de homestay lopen we langs diverse beveiligingshokjes. Het huis waar we in verblijven staat in een buurt die goed wordt beveiligd. Één van de hokjes is leeg en we grijpen onze kans.

Donderdag 19 april 2018 Surabaya (schoonmaakdag 2)
Om stipt 08.00 uur melden we ons op het kantoor van MSA Kargo om de hoek (GPS: -7.321947, 112.74465). Dit is het bedrijf dat zorgt dat onze motoren op transport gaan van Surabaya (Indonesië) naar Fremantle (Australië). Ondanks dat Bertha dit adres tot drie keer toe heeft gecheckt met haar contactpersoon, blijkt dit het verkeerde kantoor te zijn. Het kantoor waar we de motoren de komende twee dagen kunnen schoonmaken zit vlakbij het vliegveld, tien kilometer verderop (GPS: -7.380982, 112.76316). Gelukkig is één van de medewerkers zo vriendelijk om ons op zijn scooter de snelste weg te rijden, wij volgen hem op de motor. Eenmaal op het juiste kantoor worden we verwelkomd door Ludy met emmers en sponzen. De komende dagen mogen we hier aan de slag om de motoren te ontdoen van AL het zand en stof.

We beginnen met Erik zijn motor en zetten hem voor de loods waar hij straks wordt ingekrat. Het is zaak dat de motor zo weinig mogelijk verplaatst wordt, want elke verplaatsing gaat natuurlijk gepaard met nieuw zand. Wanneer Bertha om warm water vraagt kijkt het personeel haar raar aan. “Waarom? Je kunt toch gewoon met koud water schoonmaken?”. Sommige dingen worden echt vergeten in de Indonesische opvoeding. Het eerste punt is hoe om te gaan met rotzooi en afval, het tweede punt is de zelfverzorging en het derde punt is het schoonmaken. In de keuken van MSA Kargo bestaat het aanrechtdoekje niet en de afwasspons voor de afwas met koud water lijkt hier ook al minimaal twee jaar dienst te doen. We zetten elke keer maar een pannetje water op het vuur, want we gaan hoe dan ook warm water gebruiken. Als we het doen, doen we het goed! Terwijl Erik de motor uit elkaar haalt en begint met de voorkant schoon te maken, begint Bertha bij de achterkant van het achterlicht. Het is verbazingwekkend hoeveel zand en stof zich hier het afgelopen jaar heeft opgehoopt. Alsof we de halve Iraanse woestijn al zes maanden met ons meebrengen! Alle hoekjes zijn helaas soms maar moeilijk te bereiken. We sturen Ludy op pad om een verfpencil en wat extra schuursponsjes te halen. Handig zo’n jongen die de hele dag tot onze beschikking staat.
Erik komt de hele dag vooral veel vet tegen. De vuile T-shirts die dienst doen als stofdoeken gaan er zo snel doorheen. Gelukkig weet Ludy nog wel een zaakje waar ze oude lappen verkopen en hij komt terug met een zak vol.
Tegen 17.00 uur vragen we Ludy tot hoe laat ze werken. “Normaliter tot 17.00 uur, maar jullie mogen zo lang blijven als jullie willen. We hoopten nu wel klaar te zijn met de eerste motor, maar jammer genoeg duurt het altijd wat langer dan verwacht. En we willen de klus ook niet afraffelen. 18.30 uur gaan de spotlights van de loods aan en tegen 19.00 uur staat Erik’s motor, weer helemaal compleet, te blinken in de loods. Alleen het voorruit en de spiegels heeft Erik eraf gelaten. Deze gaan apart in de kist om de afmetingen zo klein mogelijk te houden. One ready, one to go!
Moe, maar voldaan gaan we naar huis met een GRAB taxi en laten ons afzetten bij Peco Peco, een sushi restaurant. We genieten er van een wel verdiende sushi schotel.

Na het eten en weer thuis bij de homestay pakken we alvast de twee kleinere roltassen in, die meegaan in de kist. De pakken en beschermstukken, thermokleding en tanktassen hebben we allemaal niet meer nodig de komende weken.
Vrijdag 20 april 2018 Surabaya (schoonmaakdag 3)
Omdat we van te voren niet precies wisten hoelang het schoonmaken in beslag zou nemen, hadden we maar drie dagen geboekt bij Savira Homestay. Eigenlijk zouden we vandaag uitchecken en we zijn helemaal vergeten de eigenaar te vragen of we langer kunnen blijven. ’s Ochtends is er in het hele huis echter niemand te bekennen, dus leggen we maar een briefje neer met het verzoek nog één dagje langer te blijven. Het is vast geen probleem!
Bij aankomst op het kantoor van MSA Kargo om 08.00 uur zijn we net te laat voor de Aerobics. Elke vrijdagochtend beoefent het gehele personeel, dus ook die van het andere kantoor, hier Aerobics van 07.00 tot 08.00 uur. Sportief nou! Met spierpijn in de benen en rug beginnen wij met onze derde schoonmaakdag. Vandaag is Bertha’s motor aan de beurt. We zijn benieuwd of we alles weer zo mooi op zijn plek terug krijgen als dat het nu zit. De meeste kappen zitten vast met duct tape en tie-wrap in plaats van met schroeven. Maar we hebben er het volste vertrouwen in! Het scheelt dat we alles gister ook al een keer hebben gedaan. We zijn vandaag nóg beter op elkaar ingespeeld wat resulteert in dat we ‘al’ om 18.00 uur klaar zijn.

Op weg naar ‘huis’ stoppen we voor een pizza, waarna we ons op bed laten vallen. We zijn kapot, maar voldaan. We zijn dat harde en lange werken niet meer gewend! Maar we denken niet dat de motor nog veel schoner kan dan dat hij nu is en dat is het belangrijkste!
Zaterdag 21 april 2018 Surabaya (inkratdag)
We checken voor de laatste keer uit bij Savira Guesthouse en stappen nogmaals in een GrabCar naar MSA Kargo. Vandaag worden de motoren ingekrat. Wanneer we om 09.00 uur aankomen, staan de drie timmermannen en Ludy al klaar. Het was afgesproken dat de pallet aan de onderkant dicht zou zijn, ook vanwege het zand en stof, maar deze pallet is open aan de onderkant. Terwijl wij de timmermannen opdracht geven de pallet dicht te maken, maakt Erik de motoren klaar om het voorwiel eruit te halen. We rijden de eerste motor op de pallet, halen het voorwiel eruit, poetsen een laatste keer de banden, zetten de voorremmen vast zodat ze niet blokkeren en dan zetten we gezamenlijk de motor vast. De motor staat nu op de voorvork en wordt helemaal door de vering heen gedrukt zodat de keienvanger de bodem van de pallet raakt. Terwijl we in Nepal dit met zijn tienen deden, doen we de klus nu met zijn vijven. Terwijl de motor in Nepal een paar keer bijna omviel tijdens dit trucje, verloopt de samenwerking nu in Indonesië perfect! Dit ondanks de taalbarrière. De timmermannen spreken namelijk geen woord Engels, maar met handen- en voetencommunicatie begrijpen we elkaar uitstekend. Alle spullen die bij de motor op de pallet komen (helm, spiegels, ruitje, voorwiel en voorspatbord) pakken we in met bubbeltjes plastic. De roltas gaat erbij en dan wordt ook de hele motor voorzien van bubbeltjesplastic. Dit lijkt een stuk netter te gaan dan in Nepal, waar alleen de helm werd ingepakt.

Rond 11.30 uur geeft Erik opdracht aan Ludy om koffie te zetten. Ook voor de timmerlieden, al zijn ze dit niet gewend. Ludy gaat met tegenzin aan de slag voor mensen die naar zijn idee lager in de ladder staan, en de timmerlieden vinden het gek dat we ze een koffiepauze aanbieden. We hebben er zelfs Oreo’s bij! Een beetje onwennig pakken ze een koekje aan en ze durven bijna geen tijd te nemen om de koffie op te drinken. Na de koffie gaan we door met de zijkanten van de kist. De bovenkant wordt nog niet vastgezet, want de motor moet eerst nog met de Carnetpapieren door de douane. Na de eerste kist, gaan we gelijk door met de tweede en om 14.00 uur zijn beide motoren ingepakt. Ludy heeft voor ons een lunch gehaald die we gezamenlijk opeten. We zijn blij dat het erop zit! Maar tegelijkertijd is het een gek idee dat we de komende weken motor-loos zijn.
We bedanken de timmermannen en Ludy en stappen in een GrabCar naar een hotel in het stadscentrum, genaamd POP! Hotel Gubeng (Rp. 287.000 / EUR 17 per nacht), waar we de komende week zullen verblijven. Een paar weken geleden hadden we, om het Indonesische visum te verlengen, een vliegticket het land uit nodig. Het was een gok, want we wisten niet precies wanneer we klaar zouden zijn met de motoren, dus hebben we voor de zekerheid pas de 25e april een ticket naar Kuala Lumpur (Maleisië) geboekt. Het is zonde om deze niet te gebruiken, dus hopelijk kunnen we ons hier de komende dagen een beetje vermaken in de niet-toeristische stad. Het hotel is één van de goedkopere in deze dure zakenstad. Dat het nog niet zo lang geleden gebouwd is, is te zien. Alles ziet er nog zo schoon uit! Na het inchecken stappen we onder de douche. Het is lastig om alle vetresten van de motor van onze benen en handen af te krijgen. Het lijkt wel alsof we de afgelopen week in een garage gewerkt hebben. Onze schone handjes zitten vol sneeën, scheuren, gaten en van de nagelriemen is nog weinig over. Het is tijd om het afronden van de werkzaamheden te vieren! Vlakbij zit een westers ingericht cafeetje, Our Bar. Onder het genot van spareribs laten we het gerstenat rijkelijk vloeien. Net wanneer het eindelijk wat drukker begint te worden rond een uurtje of 20.00, taaien we af. We kunnen onze ogen amper nog openhouden. Lichtelijk aangeschoten vertrekken we uit de bar en besluiten maar een taxi terug te nemen 🙂 .

Zondag 22 april 2018 Surabaya
Yes, eindelijk kunnen we weer eens uitslapen!!! Onze biologische klok denkt er helaas iets anders over en met een kleine kater staan we al om 08.00 uur naast het bed. Het toilet en de douche zijn geplaatst in een soort ruimtecapsule in de kamer. Wanneer we het licht in de capsule aan doen, lijkt het qua geluid wel alsof we ook echt opstijgen, zo hard zuigt de afzuiger! Het is een beetje gek. Gelukkig hebben we heerlijk geslapen op het grote bed en dus houden we het hier nog wel even uit. Het ontbijtbuffet is wel een grote tegenvaller. We hebben de keuze uit droog wit brood zonder korsten met mierzoete jam of een Indonesisch ontbijt met rijst, kip en ketjapsaus. Het is kiezen tussen twee kwaden en stiekem missen we de lekkere gevarieerde broodjes die we elke ochtend in Savira Homestay voorgeschoteld kregen. Een beetje teleurgesteld scheppen we wat op en Erik besluit gelijk om voor morgenochtend Pindakaas te kopen.
Terwijl Bertha vandaag de blog afschrijft over Java, zoekt Erik achter één van de openbare MAC computers in het hotel informatie op over het terugkrijgen van de motoren in Australië.
Maandag 23 april 2018
Vandaag gaan we weer verder aan het werk achter de laptop en de pc. Erik begint aan het filmpje in India, terwijl Bertha de blog over de week met onze ouders uit typt. We lunchen om de hoek bij een straattentje, waar ook de lokale bevolking, waaronder kantoorpersoneel en militairen, eet. We betalen Rp. 25.000 / EUR 1,50 voor twee volle borden nasi campur en twee ijsthee. Wat goedkoop! Hier moeten we morgen weer eten! Surabaya is een hippe zakenstad. Op elke hoek van de straat zit wel een hip westers uitziend restaurant. In deze restaurants hanteren ze ook westerse prijzen en als we in dit soort restaurants elke dag gaan eten, gaan we financieel gezien Australië niet halen. Hoewel het heel verleidelijk is om met de lunch een club sandwich te bestellen, bestellen we liever een bord om de hoek. Het is net zo lekker en voor hetzelfde geld kun je wel tien keer een lunch halen!
Aan het einde van de middag lopen we naar kapper Jimmy Waworuntu. De kapper is niet goedkoop (Rp. 430.000 / EUR 25,55 totaal), maar na het fiasco in Kirgizië nemen we geen enkel risico meer! Een man in de salon spreek Engels en legt de kapsters uit wat we willen. Wanneer Bertha’s kapster begint is het eerste wat ze vraagt: “Spreekt u Nederlands?”. Blijkt dat ze een tante heeft in Nederland en dat ze zelf drie jaar in Almere heeft gewoond! Het is al meer dan tien jaar geleden, maar ze spreek de taal nog vloeiend. Het is bijna te gek voor woorden dat ze geen Engels spreekt, maar wél Nederlands. Samen hebben ze hele gesprekken over hoe het was in Nederland en over onze reis. De overige medewerkers verbazen zich over het gesprek en begrijpen helemaal niet waarom ze in een andere taal elkaar kunnen verstaan. En die andere medewerkers, dat zijn er nogal wat. Efficiëntie kennen ze hier niet, werkgelegenheid creëren daarentegen des te meer! We krijgen twee vrouwen om onze haren te wassen, twee andere vrouwen om ons te knippen (waaronder de Nederlands sprekende kapster), en tot slot krijgen we nog twee andere vrouwen om het haar te föhnen en te stijlen. Ondertussen staat het personeel dat op dat moment geen taak heeft om ons heen toe te kijken. Oja, ik vergeet nog de vertaaljongen, de jongeman die onze haren opveegt en de kassajuffrouw om af te rekenen. Totaal zijn we met zijn tweeën dus door 9 personen geholpen.

We lopen naar het naastgelegen Monument Kapal Selam. De Pasopati is een Russische onderzeeër die in 1962 werd ingezet bij de Indonesische marine. Het bizarre is dat je in de onderzeeër (toegang Rp. 10.000 / EUR 0,60 per persoon) echt overal aan mag zitten. Zo draaien we aan het stuur, aan de kompasmeters, mogen we in de torpedobuizen klimmen en kijken we door de periscoop naar buiten. Erik voelt zich als een klein kind in een speelgoedwinkel en zit ook echt aan alle hendels en knoppen. Het apparaat is 76 meter lang en 6,30 meter breed. Best indrukwekkend! Nadat we uitgespeeld zijn gaan we sushi eten in het naastgelegen Surabaya Plaza shopping centrum. Jummie! Wel lekker met dit warme weer!

Vanaf het moment dat we Indonesië in gingen, stopte Netflix met werken. Blijkbaar zit er een blokkade op het land. Op de één of andere manier is de blokkade opeens opgeheven en zijn sommige series op het kanaal weer bereikbaar. We hebben Sinner gedownload, een mega bizarre korte serie!
Dinsdag 24 april 2018 Surabaya
Het grootste gedeelte van de dag herhaalt zich van gisteren. We bezoeken nu alleen een ander winkelcentrum, namelijk Grand City. In dit luxere winkelcentrum worden ook grotere motoren verkocht. Ter vergelijking, een Kawasaki Versys Adventure bike 650 cc, 2 cilinder, 214 kg, kost hier nieuw Rp. 173.330.000 / EUR 10.300.
We eten bij een Indonesische Warung en verplaatsen ons vervolgens weer naar de bioscoopzaal waar we een volgende Sinner serie kijken.
Woensdag 25 april 2018 Surabaya
Om 09.00 uur hebben we afgesproken op het kantoor van MSA Kargo aan de Jalan Jemursari, met Susi. Vandaag gaat de financiële afhandeling van het verschepen van de motoren plaatsvinden. Na het ontvangen van de rekening schrikken we. De afmetingen die we hadden doorgegeven voor het krat waren 220(l) x 95(b) x 110(h). Gister is de motor langs de douane gegaan. Het krat is uit elkaar gehaald en weer in elkaar gezet. De afmetingen blijken nu de officiële waarden te hebben van 128(l) x 106(b) x 129(h). Nogal een verschil! En dit verschil rekent zich in alle bedragen door! We hadden al door dat het krat groter was dan doorgegeven, de motor had nog voldoende ruimte aan alle kanten, maar dat het verschil zo groot zou zijn hadden we niet verwacht. We geven aan dat we het niet netjes vinden dat we kleinere maten hebben doorgegeven en dat de kist vervolgens groter is dan aangevraagd. Susi geeft op haar beurt aan dat we er bij het inkratten nog een stuk af hadden kunnen laten zagen. We kunnen de kisten nog terughalen, maar dit levert minimaal een week vertraging op. Daar hebben we geen zin in. Toegegeven, we zijn beide niet scherp geweest en we stellen voor de extra kosten te delen en dat is gelukkig akkoord. We doen de overboeking via de bank (Rp. 31.592.000 / EUR 1865 ), want we zouden een flinke koffer nodig hebben om dit bedrag in contanten te betalen. Tot slot krijgen we de Carnet de Passages weer terug. De motoren zijn netjes het land Indonesië uit gestempeld. Deze hebben we voorlopig niet meer nodig. De Carnet was één jaar geldig en we moesten daarom een nieuwe aanvragen voor het laatste land, Australië.
We bedanken Susi en haar team voor de service en nemen een GrabCar richting het centrum. We laten ons afzetten bij het House of Sampoerna. Dit museum is ongetwijfeld de meest toeristische attractie van de stad. Origineel is het koloniale huis door een Nederlander gebouwd om er een weeshuis te stichten, maar in 1932 is het huis gekocht door Liem Seeng Tee, waar hij het sigarettenmerk Sampoerna oprichtte. Sampoerna heeft momenteel zeven fabrieken in Indonesië, twee machine gerolde kretek fabrieken en vijf handgerolde kretek fabrieken. Momenteel is deze fabriek in Surabaya nog steeds de grootste kretek sigarettenfabriek van Indonesië.
Traditioneel bevat de kretek sigaret twee delen tabak en één deel kruiden, waaronder kruidnagel. Het hoogtepunt van het museum is het uitzicht vanuit de museumwinkel op de fabriek, waar nog steeds dagelijks vele sigaretten met de hand worden gerold. Totaal werken er zo’n 3900 personen, voornamelijk vrouwen. Op het moment dat wij de fabriek in kijken tellen we zo’n 1500 sigaret draaiende vrouwen. Gemiddeld rollen zij 325 sigaretten per persoon per uur, wat gelijk staat aan 11 seconden per sigaret. We hebben de proef op de som genomen, enkelen doen het zelfs in 7 seconden! Het is bizar om de snelheid te zien waarmee de vrouwen hun werk uitvoeren, sommige lijken wel doorgespoeld te zijn.
De werkdagen voor de sigarettenrollers beginnen doorgaans om 05.30 uur en zij gaan door tot 15.00 à 16.00 uur, afhankelijk van de vraag naar sigaretten op dat moment. Een ander leuk feitje is dat de fabriek begin jaren negentig zelfs zijn eigen fanfareband had, waarmee ze in Amerika de eerste prijs wonnen. Eenmaal buiten vinden we nog twee Rolls Royce wagens. De sigarettenfabriek is blijkbaar big business.

De rest van de dag chillen we bij het zwembad van het hotel en kijken we nog meer spannende series. ’s Avonds gaan we uit eten bij Steakhouse Boncafé. Onze maagjes zijn de laatste dagen weer een beetje van streek. Dat belooft niet veel goeds voor morgen…
Donderdag 26 april 2018 Surabaya (Java, Indonesië) – Kuala Lumpur (Maleisië) – Senggigi (Lombok, Indonesië)
Na vijf nachten is het tijd om afscheid te nemen van het POP! Hotel. Het enthousiaste liftmuziekje kennen we onderhand al uit ons hoofd en zingen we elke keer uit volle borst mee: “Pie-Ooo-Pie, pa-da-pa-pa………. Pie-Ooo-Pie, He-Ho! Let’s GO!”. We nemen afscheid van de schoonmaakjongens. Wat maken ze er een lolletje van hier met zijn allen. Elke dag kregen we de handdoeken in een andere vorm aangeboden. De laatste keer was het een olifant. De oogjes waren op een klein stukje Wc-papier getekend en erbij gelegd. “Bedankt Helmi”. Met de GrabCar vertrekken we naar het vliegveld. Voor onderweg hebben we een ontbijt meegekregen. We hebben vandaag een visa-run naar Kuala Lumpur om een nieuw Visa-On-Arrival voor Indonesië te krijgen. De oude is nog even geldig, maar we blijven sowieso niet langer dan 30 dagen vanaf vandaag gerekend en dit is nu goed te combineren met onze vakantie naar de Gili eilanden!
Om 08.45 uur vertrekt AirAsia naar Kuala Lumpur. Bertha’s rackpack weegt nog maar 11,5 kilo en die van Erik 13,2 kilo. Omdat we ruimbagage bijgeboekt hebben, krijgen we automatisch een warme maaltijd voorgeschoteld. Hoe kan het ook anders: kip met rijst! Onderweg hebben we volop leesplezier van de Nederlandse zaterdagkranten die onze ouders hebben meegenomen. Alle artikels worden tot op de komma doorgelezen en alle puzzels worden ingevuld. In Nederland hadden we een dagelijks abonnement op het Parool en het is bizar hoeveel je een Nederlandse krant kunt missen op reis en hoe fijn het is om er één in je handen te hebben!
In Kuala Lumpur lopen we door de douane, pikken we onze tassen op en lopen weer naar de balie om in te checken en dan begint de tramalant. We hebben voor 15.30 uur een vlucht geboekt naar Lombok. Lombok heeft echter als enige Indonesische eiland de eis voor toeristen dat ze ook een ticket moeten kunnen tonen het eiland af of het land uit. We leggen de man achter de balie onze situatie uit. “Onze motoren staan nu op de boot naar Fremantle, Australië. De boot zal, zoals het nu lijkt op maandag 30 april vertrekken en zal er ongeveer 20 dagen over doen om in Fremantle aan te komen, maar dit kan ook een week eerder of later zijn. We zullen sowieso het land binnen 30 dagen verlaten, maar kunnen om die reden nog geen ticket boeken, omdat we tot die tijd hier vakantie willen vieren. We laten het Australische visum zien als bewijs dat we daar worden toegelaten. Dit visum is overigens online en gratis aan te vragen. Het is geldig voor één jaar vanaf de dag van aanvraag en bij binnenkomst van het land mag je er maximaal drie maanden verblijven. De man achter de balie geeft niet toe. “Het ticket is een eis, anders worden jullie op Lombok niet door de douane toegelaten.” We vragen of een ticket Lombok-Bali volstaat. De man overlegt met een collega en geeft dan akkoord. We krijgen 45 minuten de tijd. Tot die tijd houdt hij de tickets en de tassen voor ons achter.
We boeken wel een ticket naar Bali en dan zien we wel of we hem kunnen gebruiken of niet. Het is maar EUR 30 voor twee tickets. We proberen het boeken op de mobiele telefoon, maar elke keer komt er een foutmelding op het moment dat we tot betaling willen overgaan. Dan maar op de laptop, maar ook hierop krijgen we foutmeldingen. Op een gegeven moment loopt de spanning toch een beetje op en hebben we drie verschillende betalingen klaar staan op de twee mobiele telefoons en de laptop. De tijd begint te dringen. Om 14.30 uur hadden we afgesproken met de baliemedewerker, maar ondertussen is het 14.31 uur en hebben we nog steeds geen tickets kunnen bemachtigen. Bertha rent terug naar de balie, dringt wat voor en vraagt de man nog een kwartiertje tijd. “Geen probleem!” Gelukkig! Maar het stressgehalte in de Starbucks daalt niet voordat we een ticket hebben. Na meer dan tien pogingen, en dus tien keer alle gegevens te hebben ingevuld op diverse ticketsites, lukt het uiteindelijk bij de eerste website die we hadden bezocht. Onze betaling wordt geaccepteerd! Pfieuw! Het is ondertussen al 14.45 uur. Terwijl Erik de spullen inpakt in de Starbucks, rent Bertha met haar telefoon en de bevestigingsmail terug naar de balie. De medewerker is op dat moment bezig om een ander stel in te checken, maar deze mensen worden resoluut aan de kant geschoven. Het is akkoord, we krijgen de tickets en hebben nog maar een half uur om door drie bagagechecks te gaan, door de douane en helemaal naar de gate te lopen die zich precies aan de andere kant van het vliegveld bevindt. Zo werd het toch nog een onverwacht spannende dag!
Terwijl onze lichamen nog enigszins gespannen zijn, beginnen we aan onze spaghetti tijdens de tweede vlucht. “Zou het ticket echt nodig zijn?”, vragen we ons zelf af. Rond 18.30 uur komen we aan op Lombok en bij de douane moet inderdaad iedereen zijn vliegticket laten zien. Bertha gaat eerst en laat de boekingsbevestiging zien van het ticket naar Bali. Dan vraagt de douanebeambte: “Waar ga je daarna naartoe en heb je daar een ticket van?” Bertha vertelt opnieuw het verhaal van de motoren en legt uit dat we nog niet weten wanneer we naar Australië vliegen. De douanebeambte kijkt opzij naar zijn collega om te checken of deze heeft meegeluisterd en het mogelijke probleem heeft gehoord. Zijn collega is druk bezig met iemand anders, dus nee. De man geeft een knipoog. “Het is akkoord”, fluistert hij. En aan alles voelt Bertha dat hij de regels heeft geschonden. Blijkbaar moet je echt een ticket hebben het land uit. Snel zegt ze dat het ticket ook geldt voor haar man, Erik. En na een kortstondige check mag ook hij doorlopen. Welkom op Lombok!
Met de taxi (Rp. 150.000 / EUR 8,91) rijden we naar Indah Homestay in Senggigi. In de taxi krijgt Bertha een Nederlands sms’je van de eigenaresse of we nog komen. Wat leuk! Het is een Nederlandse homestay! Enthousiast sms’en we terug dat we onderweg zijn en er met een uurtje hopen te arriveren.
In de homestay droppen we onze tassen in de kamer (Rp 150.000 incl. top ontbijt) en ontmoeten we Suzanne, de Nederlandse eigenaresse. Ze runt de homestay al ruim tien jaar! Ze kan voor ons ook tickets regelen naar Gili Trawangan, Rp. 75.000 / EUR 4,46 per persoon, eerst met een taxibusje en dan met de boot. “En iets verderop zit een leuk cafétje, namelijk Happy Café, met live muziek, waar je wel een gezellig biertje kunt drinken. Proost! Op de VAKANTIE!
Vrijdag 27 april 2018 Senggigi – Gili Trawangan
Na een luxe ontbijt met toast, ei en veel fruit worden we om 08.30 uur met het busje opgepikt om naar Bangsal te rijden, vanwaar kleine bootjes vertrekken naar de Gili’s. In het busje zitten nog twee oudere stelletjes uit Sydney. Eén van de mannen rijdt een Suzuki V-Strom, vergelijkbaar met de Honda Transalp waar wij op rijden en is meteen geïnteresseerd in ons avontuur. Hij waarschuwt ons nog wel even voor de kangoeroes. “Ze blijven gewoon stilstaan op de weg wanneer je ze tegemoet rijdt!” En we moeten ook uitkijken voor de wombats. Een wombat is een buideldiertje dat de hele onderkant van je motor kan afbreken en afknagen op zoek naar eten.
Bij de haven nemen we afscheid. “Wij gaan naar Gili Air, dat is meer voor de oudere mensen”, grinniken ze. Het is een half uurtje varen met een houten bootje, dat ook wordt gebruikt voor het aanleveren van (vers) voedsel: gebakjes, groenten, fruit en kroepoek. Het ligt er allemaal! De laatste meters naar het eiland lopen we door de zee naar het strand. Vanaf daar is het nog 800 meter lopen naar Villa PhyPhy 2. Op het eiland rijden geen auto’s of brommers, maar enkel fietsen en paard en wagen. Maar die 800 meter kunnen we wel lopen besluiten we en niet veel later komen we helemaal bezweet om 11.00 uur aan bij de Villa. Het is een mooie schone kamer met een grote badkamer, een zitje buiten en een zwembad op nog geen twee meter afstand van de kamer. Wat een luxe! Na even wachten is de kamer gereed en kunnen we officieel inchecken (Rp. 240.000 / EUR 14.35 incl. ontbijt). De rest van de dag genieten we op het hagelwitte strand en zien we onder water de eerste vissen! Wat een fijn eiland is het, er heerst een relaxte atmosfeer!

Wanneer we ’s avonds bij één van de vele restaurants op het strand een visje opsmikkelen zien we een paar tafeltjes verderop drie jongens in een oranje T-shirt zitten. Bertha loopt er op af en vraagt twijfelend of er misschien ergens een koningsdagfeestje is. “Ja! Die is er! Vanavond vanaf 20.00 uur in de Jungle Bar! Tot zo!
Na het diner lopen we rustig die kant op. We kijken binnen bij de Jungle Bar, maar rond 20.30 uur is er nog niemand te bekennen. We besluiten later op de avond terug te komen. Terwijl we verder lopen, worden we achterna gerend door een Nederlandse. “Ho! Stop! Jullie zijn ook Nederlanders toch? We geven vanavond een feest hier en het zou leuk zijn als jullie ook komen!”. “Natuurlijk! We komen zo weer terug!” Tijdens het wandelen langs het strand staan er overal proppers. Bij een discotheek krijgen we een gratis cocktail en we besluiten ons eraan over te geven. Er wordt ook een beerpong competitie gehouden. Die slaan we dit keer maar over! Na wat drankjes lopen we weer terug naar de Jungle Bar. Het is er nog niet veel drukker geworden, maar we besluiten er toch maar een biertje te doen. Terwijl we aan onze biertjes sippen met het uitzicht op de boulevard, zien we een stelletje een kwartier lang prutsen met een fietsslot. Uiteindelijk staat hij op slot en komen ze binnen. We spreken ze voor de grap aan: “Is it really locked?. Ze beginnen te lachen en schuiven gelijk aan. De namen zijn we door de alcoholische versnaperingen helaas vergeten…. Ze komen uit Sydney en zijn hier een weekendje weg. We bestellen nog wat drankjes en lachen wat af met zijn vieren. Ze waarschuwen ons voor de lange vlaktes in Australië en adviseren ons de film Wolf Creek te kijken. “Ik weet niet of je na het kijken van de film nog wel door Australië durft te rijden… ?“. Uiteindelijk moeten we geloven aan de Jagerbomb (Jägermeister-Redbull). Het Australische stel zit al vanaf vanmiddag aan de wijn en ze vallen bijna in slaap. De Jagerbomb werkt helaas niet en het stel taait af. Ondertussen is de Jungle Bar behoorlijk vol gelopen, eerder afgeladen vol en we begeven ons naar de dansvloer. Er zijn niet veel mensen met een oranje T-shirtje, maar degenen mét komen niet uit Nederland, maar eerder uit Zweden en Portugal. Bertha ziet twee barmedewerkers in de wc een oranje snorretje tekenen en grijpt haar kans. Toch een beetje oranje! Het wordt later en later en vlak voor zonsopgang lopen we zelf ook naar huis. We zijn het uitgaan niet meer zo gewend, maar wat was het gezellig!

Zaterdag 28 april 2018 – Zondag 13 mei 2018 Gili Trawangan
Met een kater worden we wakker in de zengende hitte. De stroom is vannacht uit gevallen en zonder airco is het bijna niet uit te houden. Gelukkig merken de medewerkers het ook en zetten ze rond 07.30 uur de aggregaat aan. Het gebeurt blijkbaar vaker!
Na het ontbijt besluiten we nog een week bij te boeken. Het is fijn hier en waarom zouden we dan weg gaan? Voordat we deze ‘vakantie’ begonnen hadden we verschillende ideeën: een weekje Gili en eilandhoppen, een weekje Nusa Penida (eiland bij Bali) en nog een weekje scooteren over Bali. We zien wel waar het schip strandt. Maar wél waren we het over één ding eens: als we het ergens naar onze zin hebben, dan blijven we langer! Tijdens onze reis hebben we namelijk zo vaak meegemaakt dat het gras niet altijd groener is aan de overkant. Bovendien heeft deze vakantie tot doel om uit te rusten. We willen vooral zo weinig mogelijk nieuwe indrukken opdoen, om ons hoofd leeg te maken. We hebben de afgelopen elf maanden zo extreem veel gezien en gedaan dat er bijna geen ruimte en zin is om nóg meer te zien. Het is belangrijk om weer zin te hebben in nieuwe avonturen, voordat we ons avontuur voortzetten in Australië.
Uiteindelijk verblijven we meer dan twee weken bij Villa PhyPhy 2. De vijf jongemannen hebben ons werkelijk in de watten gelegd. Wanneer we het maar wilden werd onze kamer schoongemaakt en kregen we nieuwe handdoeken voor het douchen en voor naar het strand. Wanneer we ’s ochtends de kamer uitkwamen stond de koffie en thee vaak al voor ons klaar. De kamers waren wel wat rumoerig, seksuele handelingen van diverse buren konden op de voet gevolgd worden, maar dit mocht de pret niet drukken. We hebben ’s ochtends ons hoofd leeg gemaakt door hard te lopen, baantjes te trekken in het zwembad of door Vinyasa yoga te beoefenen. We zijn zelfs een keer 5.15 uur op gestaan om tijdens zonsopkomst beach yoga te beoefenen, een prachtige ervaring.
We hebben vele uren bij de villa doorgebracht met het typen van de blogs, het monteren van de filmpjes en het uitstippelen van de route door Australië. Tijdens het werken werden we ‘gestoord’ door drie lieve kleine katjes. Ze eisten veel aandacht. Uiteindelijk heeft Erik ze bovenop een muurtje gezet, waar ze niet meer vanaf durfden te komen 🙂 .

Maar ook hebben we genoten van het strandleven op het eiland. We hebben uren gelezen in de schaduw op het strand, snorkels gehuurd en enorme schildpadden gezien die bijna zo groot waren als onszelf. Ook hebben we vanaf het strand diverse prachtige zonsondergangen gezien.

Ons favoriete lunch tentje zat om de hoek, een warung gerund door twee enthousiaste vrouwen. Ze spraken geen woord Engels, maar begrepen gelijk wat we wilden hebben. We gingen er eens eten toen er twee andere Indonesische jongens Gado-Gado in een bakje van kroepoek zaten te eten. “Kom hier eten, de Gado-Gado is verrukkelijk”, zeggen ze in het Engels. Vanuit de keuken wordt hen iets in het Indonesisch toegeroepen. “Ah”, zegt de jongen. “Ze weet al wat jullie willen hebben, Nasi Campur.” Later bleek dat ze ook een was service hadden en hier hebben we gretig gebruik van gemaakt.
We hebben verse vis gegeten op de grote night market, maar ook heerlijke pizza’s. Tot slot hebben we ook nog wat spannende dingen gedaan, maar hier horen of zien jullie later nog wel iets over. 😉
Kortom, we hebben een top-tijd gehad op Gili Trawangan!
Maandag 14 mei 2018 Gili Trawangan – Senggigi
We halen nog een laatste keer Nasi Campur bij onze favoriete dames, lekker voor een lunch onderweg! Om 11.00 uur worden we weggebracht door twee jongens van de villa op de fiets! Wat een service! Ze kopen zelfs een ticket voor ons voor de ferry naar Bangsal (Rp. 15.000 / EUR 0,90 per persoon). Het is een half uurtje wachten totdat de ticketkleur wit aan de beurt is, maar dan mogen we de boot op. Vanaf Bangsal pakken we een taxi (Rp. 120.000 / EUR 7,18) naar Senggigi en checken in bij Family Garden Homestay (Rp. 195.000 / EUR 11,66). We nemen het er nog even lekker van met het Indonesische eten nu het nog kan, want voor je het weet zitten we in Australië! Helaas valt de maaltijd wat tegen. We missen de twee vrouwtjes op Gili Trawangan nu al!

Dinsdag 15 mei 2018 Senggigi (Lombok) – Kuta (Bali)
We hebben gevraagd naar een vroeg ontbijt om 06.30, en krijgen twee heerlijke omeletten opgediend. De homestay eigenaar brengt ons daarna voor Rp. 200.000 / EUR 12 naar het vliegveld. Het is niet goedkoop, maar uiteindelijk doen we toch meer dan een uur over de 50 kilometer. Om 10.20 uur vertrekt ons vliegtuig van Lion Air naar Denpasar, Bali. Dit is het ticket wat we een aantal weken geleden last minute in Kuala Lumpur hebben gekocht en we hebben uiteindelijk besloten het toch maar te gebruiken.

Na een half uurtje landen we alweer op Bali. Kort vluchtje! We hadden niet eens de tijd om naar de wc te gaan! Vanaf het vliegveld pakken we weer een taxi voor Rp. 100.000 / EUR 6 naar Ananta The Kubu Homestay (Rp. 180.000 / EUR 10,77), gelegen achter de beroemde uitgaansstraat in Kuta. We droppen onze tassen en gaan gelijk op pad. We hebben namelijk nog wat serieuze zaken af te handelen… Maar eerst even de buikjes vullen bij Warung Nusantara. Goddelijke Nasi Campur!! We huren een scooter om de hoek (Rp. 60.000 / EUR 3,60) voor een paar uurtjes en rijden met zijn tweeën naar MSA Kargo, Denpasar. Helaas is de betaling van een paar weken geleden niet goed overgekomen. Bij een betaling van Nederland naar Indonesië, moeten niet alleen de bankgegevens 100% juist zijn, maar ook de naam van de geadresseerde, iets waar ze in Nederland al niet eens meer naar kijken. Blijkbaar stond het rekeningnummer van MSA Kargo niet op de bedrijfsnaam, maar op naam van een persoon. We kregen het geld dus weer teruggestort. Om deze reden hebben we voorgesteld het bedrag contant te betalen op het kantoor op Bali. We moesten toch nog die kant op om het originele Fumigation Certificate op te halen. Fumigatie is een methode om plagen, termieten of andere schadelijke levende organismen te doden om zo de overdracht van exotische organismen te voorkomen. Normaal wordt fumigatie uitgevoerd voor houtmateriaal dat wordt gebruikt voor het verpakken van te exporteren goederen. En in ons geval wordt het pas uitgevoerd net voordat de kist wordt gesloten, zodat de gassen ook de motor en de verpakking zullen ontsmetten. Zonder Fumigation Certificate komt de motor Australië niet in. En dit formulier kwam pas beschikbaar nadat wij al uit Surabaya weg waren. Het bedrijf heeft het voor ons naar Bali gestuurd. Nadat we drie kilo aan Indonesische Rupiahs hebben afgeleverd, rijden we weer terug naar Kuta.
’s Avonds eten we (voorlopig) onze laatste rijsttafel bij Warung Chef Bagus. Op een mini barbecue krijgen we twee soorten kip, varken en vis geserveerd met diverse kommetjes groenten. Een heerlijke afsluiter in het land waar we zo enorm van het eten hebben genoten! Vanavond vroeg naar bed. Morgen hebben we een vroege vlucht, naar Australië, het 29e en laatste land wat we tijdens onze reis zullen aandoen. We kunnen niet wachten!!!

Bye, bye Asia, Australia.. hier komen Erik en Bertha. Zij genieten van een wereldreis en van het leven!
Wat n gedoe allemaal om zo verder te reizen je moet wel veel ervaring en geduld hebben hoor.
Maar jullie slaan je er wel doorheen.
Het lekkere eten uit Indonesië zullen jullie nog wel eens gaan missen.
Lieve gr Dick.
In één adem weer uitgelezen. Geniet verder in het mooie Australië.
Liefs Ireen en Loek
Het blijft nog steeds iedere keer zo heerlijk spannend om te lezen!
Dank weer , en heel veel plezier in Australië .
En nou ja ik blijf een mam…pas op voor de wilde dieren ook daar!!??
Trouwens.. wat een prachtige schildpadden , wij gaan daar zeker voor terug!!
En ik wil ook in die hoge golven!!?
Wat heerlijk om jullie avonturen te lezen en wat een geduld bij alles wat jullie ondernemen. Mooi dat jullie beiden technisch en vaardig zijn wat betreft jullie motoren. Geniet van de vakantie en straks de aankomst in Australie. Let op krokodillen en spinnen. Die zijn vaak ineens op je pad. De motoren zijn klaar voor een rondreis door Australie wij nemen aan jullie ook. Lieve groeten en tot ziens Margreet en Aart
Een topprestatie om de motoren zo schoon te krijgen. Het heeft veel tijd en energie gekost. Geweldig!!
Van de “Alve Stêdendrop” hebben jullie nog lang kunnen genieten.
Wat grappig dat jullie hetzelfde hebben meegemaakt op de boot naar Gili Trawangan als wij, en dat jullie ook zo genoten hebben van dit eiland. En van het Indonesische eten…. heerlijk!!
Nu op naar het volgende continent: Australië.
Groetjes van Lenie en Egbert.